Het CRASH Luchtoorlog- en Verzetsmuseum is verheugd dat wij een nieuwe lezing hebben kunnen programmeren. Ieder jaar staat het bombardement op Rotterdam op de agenda en nu een ander onderwerp uit WO2 in Rotterdam, De Razzia van Rotterdam en Schiedam.
De Razzia van Rotterdam en Schiedam
Op 10 en 11 november 1944 werd in Rotterdam en Schiedam geheel onverwacht en onder dreiging van grof geweld, een grootscheepse razzia uitgevoerd. Als gevolg van de steeds verder oprukkende Geallieerden vinden de Nazi’s het nodig om zoveel mogelijk ‘weerbare’ mannen uit Nederland af te voeren. Ongeveer 52.000 mannen, in de leeftijd van 17 tot en met 40 jaar, worden in Rotterdam en Schiedam opgepakt en onder erbarmelijke omstandigheden gedeporteerd naar diverse bestemmingen. Het grootste deel van de mannen kwam uiteindelijk in Duitsland terecht.
Daar moesten zij als dwangarbeider werken. Ze werden onder meer ingezet bij het herstellen van de door de Geallieerden gebombardeerde spoorwegemplacementen. De dwangarbeid vergde het uiterste van de mannen. Ook achterblijvers hadden het zwaar. Er ontstond bij velen financiële problemen. De samenleving raakte steeds verder ontwricht. Daar bovenop diende de hongerwinter van 1944 zich aan.
Vaak pas vele weken na de bevrijding keerden de overlevenden, meestal uitgemergeld en verzwakt, terug in Nederland. Naar schatting meer dan 500 mannen zijn als gevolg van de deportatie overleden. Zij zijn omgekomen bij bombardementen, ongelukken op fabrieken en spoorwegen of bij ontsnappingen. Weer terug in Nederland, was de ellende niet voorbij. De mannen kregen vaak het verwijt onvoldoende moeite te hebben gedaan zich tegen de deportatie te verzetten. Over het oorlogsgeweld, de ontberingen, de angsten, de makkers die zijn gestorven, de voortdurende honger en ziektes durfden zij niet of nauwelijks te vertellen.
Op initiatief van twee zoons van dwangarbeiders spant de Stichting Razziamonument Rotterdam zich in voor de realisatie van een monument ter nagedachtenis aan de Razzia van Rotterdam en Schiedam. Inmiddels is het ontwerp van het monument gereed. Het is gemaakt door de Rotterdamse kunstenaar Anne Wenzel. Het monument zal op 10 november 2023 worden onthuld.
